ความบังเอิญไม่มีในโลก

คนเราพูดกันเสมอเรื่องการบังเอิญต่างๆ บังเอิญนั่นบังเอิญนี่ นั่นเป็นการพูดไปตามความเคยชิน แต่เป็นการพูดที่ไม่ตรงกับความเป็นจริง แท้จริงเบื้องหลังของสิ่งที่เรียกว่าการบังเอิญนั้นย่อมมีเหตุทุกอัน การบังเอิญที่ปราศจากเหตุไม่มี แก้วตกลงมาจากโต๊ะที่เราไม่อยู่ณ.ที่นั้น เมื่อเรากลับมาเรากลับพบว่ามันแตกอยู่บนพื้น ถ้าเราพูดว่าแก้ว บังเอิญตกลงมาขณะเราไม่อยู่ เราพูดผิด ความจริงเพราะที่แท้นั้นจะต้องมีเหตุอย่างใดอย่างหนึ่ง ทำให้แก้วนั้นตกลงมา มันมิได้ตกลงมาโดยปราศจากเหตุ เพียงแต่เรายังไม่รู้ว่า เหตุที่ทำให้แก้วแตกคืออะไรเท่านั้นการบังเอิญไม่มีในโลก การที่เราไม่ทราบเหตุของบางสิ่งบางอย่างนั้น มิใช่หมายความว่าเหตุของมันไม่มี เหตุย่อมมีในผลทุกอัน เป็นแต่ว่าเรายังไม่ทราบเหตุของมันเท่านั้น

จาก    คติชีวิต  
ของ    ศรีบูรพา

4 พฤศจิกายน 2534